Mahkemelerin iş yükünü büyük oranda azaltmak için Adalet Bakanlığı tarafından uygulamaya konulan arabuluculuk ile yıllarca sürecek davalar, çok daha kısa sürede çözüme kavuşturulabiliyor. Arabuluculuk ile ilgili tüm detayları Bizim Haber Ajansı'na (BİHA) açıklayan Arabuluculuk Derneği Şanlıurfa İl Temsilcisi Av. Ömer Avcı, “Arabuluculuk kaybedeni olmayan, her 2 tarafın da kazanacağı bir Alternatif Uyuşmazlık Çözüm yöntemidir” dedi.
AVCI: “ODTAM’I URFA’MIZA KAZANDIRDIK”
Temel hedefi, arabuluculuk ve iç tahkim olan Ortadoğu Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi’ni (ODTAM) Urfa’ya kazandırdıklarını belirten Av. Avcı, “Arabuluculuk ve tahkim konusunda birçok ulusal ve uluslararası kurumla irtibat halindeyiz. Bu anlamda bölgesel olarak güneydoğu, ülkesel olarak da Ortadoğu ülkelerini hinterlandına alarak iş ve işlemlerini yürütme gayesindeyiz. Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları yaklaşımı ile tahkim ve arabuluculuk başta olmak üzere, uzlaşma, müzakere, kamu denetçiliği gibi hususlar ve bunlara dair bilirkişilik hizmetlerinin verimi, etkinliği ve faaliyet alanı bulmasına odaklanmaktadır” dedi.
“KOLAYLIK VE PRATİKLİK SAĞLIYOR”
Av. Avcı, Adalet Bakanlığının bu konuda ortaya koyduğu genelgenin tavsiye gibi ast düzeydeki mevzuatı da uygulamak ile kendini mükellef hissetmek olduğunu vurgulayarak, “Bu konuda ülkemizde faaliyet gösteren merkezlerin ve uluslararası merkezlerin yayınladıkları tavsiye mahiyetindeki yaklaşımları da ulusal hukuk çerçevesinde özümseme gayretinde olacaktır. Özellikle ihtiyari olarak başlatılan arabuluculuk süreçlerinin dava şartı (zorunlu) arabuluculuk süreçlerine dönüşerek ilerleterek kurumlara, özel ve kamu şirketlerine kolaylık ve pratiklik sağlamak hedefindedir” diye ifade etti.
ARABULUCULUK GELECEĞİN MESLEĞİ Mİ?
Yeni çözüm yerinin artık mahkemeler olmayacağına dikkat çeken Av. Avcı, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Tarafların anlaşarak çözmesi, sulh olması gibi konular çok büyük yer edinecek. Artık adalet sistemi şunu diyor: Önce uzlaşmayı deneyin ve sonra konuyu yargıya taşıyın. Dünya bunu çok önce keşfetti. Ülkemizde kurumsal olarak önem kazanması son 7 yıllık bir süreçtir. Bundan sonra avukatlar bile artık önce uzlaştırmayı deneyecek. Bunun kurumsallaşması da arabuluculuk merkezleri ile olacak. Biz ODTAM ile bunun ilk adımını şehrimizde atmış olduk.
ARABULUCULUĞUN TÜRLERİ
Arabuluculuk - bir alternatif uyuşmazlık çözüm yolu olup “Hukuki Uyuşmazlıklar”ın devlet yargısı dışında ( yani mahkemeye gitmeden), tarafsız bir üçüncü kişi vasıtasıyla çözüme kavuşturulmasıdır. Arabuluculuk, gittikçe uzayan ve masraflı olan dava sürecine alternatif bir yol olarak ortaya çıkmış, dünyada 160 ülkede uygulanan bir Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemi’dir.İki başlık altında toplayacağımız 2 Arabuluculuk türü vardır, 1-Dava Şartı Zorunlu Arabuluculuk 2-İhtiyarı Arabuluculuk olmak üzere ikiye ayrılır.
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun’u (HUAK); üzerinde serbestçe tasarruf edilebilecek özel hukuk uyuşmazlıklarında, yabancılık unsuru taşıyanlar da dâhil olmak üzere arabuluculuk yoluyla çözüme kavuşturulabilmesinin mümkün olduğu düzenlemiştir. Bu bağlamda ; önce İş Hukuk’u uyuşmazlıkları; sonrasında 01.01.2019 tarihi itibariyle Ticaret Hukuku’ndan doğan uyuşmazlıklar ve 28.07.2020 tarihinde yürürlüğe giren, 28.07.2020 tarihli 7251 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’u ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Tüketici Uyuşmazlıkları da dava şartı arabuluculuk haline getirilmiştir
İHTİYARİ ARABULUCULUK NE DEMEKTİR?
Taraflar, gerek dava şartı olan, gerekse dava şartı olmayan, üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri özel hukuk uyuşmazlıklarını çözmek için, Arabuluculuk Sicilinden kendilerinin seçecekleri bir arabuluculuya da başvurabilirler. Kira uyuşmazlığı, iş kazası, meslek hastalığı, miras hukukundan kaynaklan uyuşmazlıklar ve benzeri uyuşmazlıklarda arabuluculuya ihtiyaren başvurulabilir, sorunlara çözüm bulabilirler.
İşçinin iş akdi feshi edildikten sonra tüm ödemeler ihtiyari arabulucu tarafından yapılırsa işçinin başka dava açmasının önüne geçilecektir.”
ARABULUCULUK MALİYETİ NEDİR?
Taraflar aksini kararlaştırmadıkça, arabuluculuk sürecindeki tüm masrafları eşit olarak karşılayacaklardır. Arabuluculuk ücretinin asgarisi Adalet Bakanlığı tarafından belirlenmektedir. Konusu para olan uyuşmazlıklarda Bakanlık tarafından belirlenen belirli bir yüzdesi (asgari %6 ), konusu para olmayan uyuşmazlıklarda saat ücreti alınmaktadır. Arabuluculuk, dava yoluna göre daha ekonomiktir ve daha kısa sürede sonuca ulaşmaktadır
Arabuluculuk görüşmesinde varılan anlaşmaya uyulmaz ise ne yapılmalıdır?
Arabuluculuk sonucunda düzenlenen anlaşma tutanak, taraflardan birinin mahkemeye başvurarak icra edilebilirlik şerhi alması ile ilam hükmünde belge olur. Bu evrak ilamlı icraya konulabilir.
Arabulucuya başvurmanın faydası nedir?
Dava boyunca yapmak zorunda kalacağınız posta gideri, bilirkişi, keşif vb. gibi tüm masrafları yapmazsınız.
•Arabuluculuk görüşmeleri mahkemeye göre oldukça kısa sürer.
•Arabuluculuk süreci sonucunda, icra edilebilirlik şerhi alındığında tarafların elinde çok kısa sürede ilam hükmünde bir belge olur.
•Sonucu taraflar belirlediği için her iki taraf da sonuçtan memnun olur.
•Taraflar arasında dostane çözüm yolu seçildiğinden husumet oluşmaz.
•Menfaatler korunur, gelecekteki muhtemel ilişkiler zedelenmez.
•Arabuluculukta güvenirlik ve gizlilik esastır; taraflar mahkeme önünde konuşamayacaklarını burada rahatlıkla konuşabilirler.
•Arabulucu tarafsız bir kişidir, her iki tarafa da eşit mesafededir, güvenilirdir.
•Taraflar hukuka uygun olmak kaydıyla uyuşmazlığa alternatif çözüm yöntemleri üretebilirler.
•Arabuluculuk neticesinde uyuşmazlık dostane şekilde çözülür; iki tarafta kazanır, tarafların sosyal ve ekonomik ilişkileri devam eder.
•Taraflar zamandan ve paradan tasarruf ederler.
3 YILDA 1 MİLYON 214 BİN DOSYA ÇÖZÜME KAVUŞTU
Adalet Bakanlığınca hayata geçirilen arabuluculuk uygulaması sayesinde SON 3 yılda 1 milyon 214 bin 269 dosya, mahkemeye gitmeden çözüme kavuşturuldu. İş uyuşmazlıklarında 2020'de müzakeresi tamamlanan 276 bin 597 dosyadan 145 bin 384'ü anlaşma ile sonuçlandı. Buradaki başarı oranı yüzde 53 oldu. Uygulamanın başladığı 1 Ocak 2018'den bugüne ise müzakeresi tamamlanan 1 milyon 14 bin 132 dosyadan 614 bin 981 dosyada başarı sağlandı. Üç yılın toplam başarı ortalaması ise yüzde 61 olarak gerçekleşti. Ticari arabuluculukta ise 2020'nin tamamında müzakeresi tamamlanan 121 bin 359 dosyadan 61 bin 653 dosya çözüme kavuştu. Ticari arabuluculukta yüzde 51'lik başarı sağlandı. 1 Ocak 2019'dan bugüne ise 263 bin 542 dosyanın 141 bin 130'unda anlaşma sağlandı ve başarı oranı yüzde 54 olarak gerçekleşti. Tüketici uyuşmazlıklarında uygulamanın başladığı 28 Temmuz 2020'den bugüne kadar 23 bin 72 dosya arabulucuya gitti ve bu dosyalardan 13 bin 639'u çözüme kavuştu. Başarı oranı ise yüzde 59 oldu.
BİHA
