İlk İslam Üniversitesinin kalıntılarına sahip olan Harran İlçesi, konik kubbeli kümbet evleri ile yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Yaz aylarında kavurucu sıcakların hâkim olduğu ilçede, konik kubbeli evlerin serin olması ve kış aylarında ise sıcak olduğu bilinen bu evler hayranlıkla inceleniyor.

Her ne kadar geçmiş yıllara göre konik kubbeli evlerin sayısı azalmışsa da halen çok sayıda vatandaş yaşamlarını bu evlerde sürdürüyor. Konik çatılara sahip, taş yapıların neden böyle bir mimariyle yapıldıkları konusunda ise farklı rivayetler bulunuyor. Bir rivayete göre dönemin kralı, kendisinden izinsiz yerleşim yeri kurmayı yasakladığı için var olan evlerden yüksek vergi alınmasını emretmiş ve halk da buna çözüm olarak küçük kireç taşlarını harç koymadan üst üste yığıp bu evleri yapmış. Böylece vergi memurları gelip evlerini kolayca yıkıp, gittiklerinde ise tekrar yapabiliyorlarmış.

DÜNYADA 3 ÜLKEDE YER ALIYOR

Harran’da 40 yıldır 22 odalı kümbet evini konuk evi olarak işleten Mustafa Kızıl, evin yaklaşık 200 yıldır ayakta durduğunu ifade etti. Kızıl, ilginç görünümü ile dikkat çeken evlerin dünyada sadece Türkiye, Suriye ve İtalya'da bulunduğunu vurgulayarak, ilçe halkının kümbet evlerin korunması için yoğun çaba gösterdiğini söyledi. 5 Metre yükseklikten oluşan konik kubbeli evler hakkında bilgiler veren Kızıl, “Bu konik kubbeli Harran evlerinin dışları balçıkla sıvanıyor, evlerin içi de yumurta akı, toprak, saman ve gül yağı karışımından sıvanıyor. Çok odalı bu evlerin ilginç bir özelliği de tek bir odasında soba yakılsa bile tüm odaları ısıtacak bir sisteme sahip olmasıdır. İnanılmaz bir mimari ile inşa edilmiş evler, günümüzün mimarları tarafından da hayranlık duyulan bir yapı olma özelliğine sahip. Bu evlerin en büyük özelliği yazları serin, kışları ise sıcak olması. Bu evlerdeki her bir kubbe sayısı, o evin maddi durumunu da simgeliyordu. Evlerdeki herkes birbirleriyle akraba olduğu için evler, içeriden birbirlerine bağlı olarak inşa edilmiş” dedi.

Kızıl, Harran kümbet evlerinin 'kerpiç ev' olarak da anıldığını ve yıkılmaması için her yıl sıvadıklarını ifade etti.

KAYMAKAM KOÇ, HERKESİ HARRAN’I GÖRMEYE DAVET ETTİ

Harran Kaymakamı Cihat Koç da tarihi bir konuma sahip olan kümbet evleri herkesin görmesi gerektiğini söyledi. Kümbet evlerin tasarımının çok güzel olduğunu dile getiren Kaymakam Koç, “Kümbet evler, bölgemizin hem coğrafi koşulları hem de iklim koşullarından halkımızın uyum sağlamasıyla ortaya çıkan bir yapıdır. Dünya'da İtalya başta olmak üzere bazı yerlerde örnekleri var. Bu evlerin en büyük özellikleri bölgemiz çok sıcak yazın serin kışında sıcak bir oda sıcaklığı sağlaması tercih nedeni oldu. Evlerimizin tamamı tarihi SİT alanı içerisinde ve koruma kurulumuz tarafından da tescillenmiş korunan evlerdir. Dünyanın her yerinden gelen turistlerin yoğun ilgi gösterdiği ilçemizin bir turizm destinasyonu haline gelmesi büyük katkısı olan evlerdir. Bu evleri korumak için yoğun bir çaba sarf ediyoruz” şeklinde konuştu.

BİHA